Podczas mojego pobytu w Chicago dwa lata temu po raz pierwszy miałam do czynienia z tak silnym kontrastem między biedą i bogactwem. Jasne, nie od dziś wiadomo, że świat mierzy się z szalonymi dysproporcjami w rozwoju ekonomicznym, ale to nie bogata północ i biedne południe kontrastowały ze sobą, lecz człowiek z człowiekiem stał twarzą w twarz z kimś o kompletnie odmiennym statusie społecznym.             

Magnificent Mile to jedna z tych chicagowskich ulic, które zatopiły się w konsumpcyjnych potrzebach dzisiejszego społeczeństwa. Jeśli diabeł naprawdę ubierałby się u Prady, w końcu wylądowałby i na Mag Mile. Przynajmniej tak sądzę. Bo na tym prostym odcinku jest wszystko i jeszcze więcej. Szykownie ubrane panie spieszą się na lunch i na próżno szukać na ich skroniach śladów potu, nawet jeśli na betonie można byłoby usmażyć bekon. I żadnego zdziwienia, żadna perfekcyjnie wyskubana brew nawet nie drgnie na widok młodego chłopaka, który w intensywnym słońcu całymi dniami przesiaduje pod sygnalizacją świetlną. Wyminięcie tych kilkunastu następnym biedaków odbywa się już z naturalną apatią.

Najmocniej zastanawia mnie fakt, że to właśnie Ci, którzy posiadają najmniej i rozporządzają najsilniejszymi oraz dokumentnie uzasadnionymi argumentami na to, by porządnie sobie w końcu ponarzekać, są tymi, którzy najbardziej cieszą się z najmniejszych rzeczy. Kontrastując – Ci, którzy posiadają wiele, są bardziej skorzy do roszczeniowości i paplaniu o natychmiastowej konieczności legalizacji marihuany, która urasta do problemu rangi międzynarodowej. Dysproporcja absolutna.

Nigdy nie zapomnę entuzjazmu pana, któremu wrzuciłam dolara do papierowego kubeczka. Cieszył się tak mocno (i tak głośno), że jego kilkukrotne „God bless youuuu!” dźwięczało mi w uszach aż do przejścia dla pieszych. Jakoś nawet niewygodnie poczułam się z tą jego wdzięcznością. Sama poczułam nagłą potrzebę, żeby mu podziękować, że tak ładnie mi dziękuje. Bo ten dolar naprawdę nie był niczym wielkim. Jestem w stanie stwierdzić, że mogłam postarać się bardziej, jeśli naprawdę chciałam pomóc, ale jemu wystarczył zielony świstek z podobizną Waszyngtona, żeby  wyrazić swoją wdzięczność, nawet jeśli nie mógł za to kupić nawet obiadu. Większość z nas zaszczyciłaby dolara rozczarowanym prychnięciem, albo może nawet nie zwróciłaby na niego uwagi.

Trochę źle wykorzystujemy posiadaną wolność, ograniczając się pragnieniem posiadania czegoś więcej. To problem w ogóle w świecie, ale w Polsce także. Kilkadziesiąt lat temu jakiś Jasiek z Ochoty rzucił się z karabinem za ojczyznę, żeby czyjeś prawnuki mogły dzisiaj zwiedzać odbudowaną Warszawę, a my już o tym Jaśku nawet nie za bardzo pamiętamy, bo przecież jak już się w wolnej Polsce urodziło, to nikomu za tę wolność nie trzeba dziękować (i w ogóle ta Warszawa taka brzydka, że nie ma co podziwiać). O ile w ogóle wolność to nie jest już dzisiaj za mało. Bo co nam po wolności, jeśli nie mamy wszystkiego? Bo wolność sama w sobie to taka wersja podstawowa – niby ujdzie, ale świadomość, że można więcej człowieka dobija. A my, jeśli już mamy przyjąć z uśmiechem i wdzięcznością, to tylko wersję deluxe.  

A gdyby tak nie ustawiać się ponad tych, którzy cieszą się jednym dolarem i przycupnąć na chwilę u ich boku, żeby zreflektować się odrobinę nad własnym życiem? Lubimy widzieć w sobie większy potencjał, niż u kogoś kto klęczy z wyciągniętymi rękami, jakby to przesądzało o wartości, którą sobą reprezentuje. Możemy umieć ratować ludzkie życia, budować autostrady, bawić się w legislatorów i wygrywać przetargi, ale nie potrafimy powiedzieć „dziękuję” jeśli to co otrzymamy nie dorównuje naszym wymaganiom. A bez tej wdzięczności wszystko jest niewystarczające i jakoś gorzej się żyje.